De orkaan Irma die over Sint Maarten en de BESeilanden heeft geraasd, heeft ook OM-collega’s getroffen die daar wonen en werken. Inmiddels is een actie gestart: OM’ers voor OM Sint Maarten. “Met 5000 OM’ers maken wij voor de OM’ers overzee het verschil.”
Alle OM-medewerkers en hun gezinnen zijn in veiligheid. Van sommigen is hun huis zwaar beschadigd, anderen zijn hun huis en alle spullen kwijt. Een aantal medewerkers is inmiddels geëvacueerd naar Curaçao of Bonaire, anderen zijn inmiddels terug naar Nederland.
De ramp heeft menig OM’er niet onberoerd gelaten. Zoals Manon Ridderbeks, officier van justitie bij het Landelijk Parket. “27 Jaar geleden kwam ik voor het eerst op Sint Maarten en ik bleef regelmatig naar het eiland gaan”, schreef ze 11 september op het OM-intranet ZoOM. “In 2008 ging ik er wonen en werken. We vertrokken vanuit Alkmaar, hadden geen idee wat ons te wachten stond, maar we waren vol goede moed en hadden veel zin. Ruim vijf jaar geleden kwamen we terug. Niet meer als Nederlanders, maar als Koninkrijkskinderen. We hadden al heimwee voor we goed en wel voet op Nederlandse bodem hadden gezet. Al mijn tranen spaarde ik. De kinderen waren al verdrietig genoeg, die hoefden niet ook nog eens mijn verdriet te zien. En nu lijkt het of al die tranen die ik toen niet de ruimte gaf, alsnog die ruimte nemen. En ik laat ze. Avond na avond zit ik gekluisterd aan de buis. Ik, die zelden TV kijk, wil nu niets missen. Alsof ik me ervan wil vergewissen dat ook de rest van Nederland dóór heeft wat gaande is op wat nog steeds als mijn eiland voelt. Alsof ik moet zien hoe vernietigend Irma is geweest. Want als ik het zie, ziet de rest van het land het misschien ook. En dan gebeurt er misschien iets.”
Dakloos
“Het regent appjes”, vervolgde Ridderbeks. “Over vrienden die er nog wonen. Ze zijn veilig, maar daar is ook bijna alles mee gezegd. Deuren, ramen en daken zijn vaak verdwenen. Bijna al mijn vrienden op Sint Maarten zijn nu dakloos, maar hun huizen staan er grotendeels nog. De staat waarin die verkeren, is echter om te janken. Voor het eerst sta ik stil bij het verschil tussen dak- en thuisloos.”
“De verhalen van onze gevonden OM-collega’s zijn in grote lijnen hetzelfde: wij zijn gezond, maar onze huizen verwoest. Verhalen ook over mensen die Irma hebben doorstaan, maar nu doodsbang zijn voor de plunderingen die plaatsvinden. Verhalen van mensen die die plunderingen daadwerkelijk hebben meegemaakt. En ik, ik huil. Om mijn vrienden en om mijn eiland. Een eiland dat ten dode is opgeschreven als Nederland niet met veel mensen en middelen – en dus met geld – over de brug komt.”
Plunderaars
Roger Bos, procureur-generaal van Curaçao, Sint Maarten en BESeilanden, bracht een kort bezoek aan Sint Maarten. Hij was ontzettend onder de indruk van de ravage die hij daar zag, zegt hij een week na Irma op ZoOM. “De politie doet ongelooflijk zijn best om de normale situatie weer te herstellen en dat lukt samen met de militairen aardig.”
Er wordt dan al voorzichtig weer werk gemaakt van opsporing en vervolging. Met name de plunderaars zijn de procureur-generaal een doorn in het oog. Bos werd er zelf mee geconfronteerd op het eiland.
Hij was onderweg met een politieescorte toen ze een vrachtauto leeg de berg op zagen rijden, richting een woonwijk. “Een van de buren riep dat die mensen al eerder woningen geplunderd hadden. Met de escorte zijn we ze gaan zoeken en zagen we ze inderdaad inboedel opladen. Iedereen werd op straat gezet, gefouilleerd, geïdentificeerd, (zes van de zeven hadden geen ID) en gefotografeerd, en hen werd om uitleg gevraagd. Begeleid door twee auto’s van de politie hebben we het vrachtwagentje de wijk uitgeleid. De mensen stonden te applaudisseren bij hun woning.
Dat is het beeld dat we terug willen, voorwaarde is dat de distributie van water en voedsel op peil blijft! We hebben een persbericht uitgedaan om de mensen op St Maarten en in de wereld te laten weten dat de rechtshandhaving weer is gestart en dat we een goed virtueel geheugen hebben. De rechtshandhaving komt weer op gang, dankzij de inzet van alle collega’s gaat dat heel goed. Raadkamers, taakstrafzittingen en uitvoering van taakstraffen op scholen maken zichtbaar dat de beelden over plunderaars niet geaccepteerd worden. Misbruik maken van mensen in een van de vermoedelijk meest kwetsbare situaties in hun leven kan niet ongestraft blijven.”
Fonds
Manon Ridderbeks, Karola van Nie (informatieofficier AP Midden-Nederland, ook oud-officier parket Sint Maarten) en Hans Mos, (rechercheofficier Midden-Nederland en oud-hoofdofficier van justitie parket Sint Maarten) zijn geraakt door de gevolgen van de orkaan. “Met hartzeer en buikpijn hebben wij de totale verwoesting van wat ons lief is moeten gadeslaan. Sint Maarten heeft een eigen parket en een kantoor van de Advocaat-Generaal. Het gebouw van het OM op Sint Maarten heeft ook schade opgelopen, zo werd een deel van de bovenlaag werd weggeslagen.
In totaal werken daar zo’n twintig mensen. Onder wie de ‘locals’, die op het eiland hun hele leven en hun hele hebben-en-houden hebben. Veel daarvan is onherstelbaar beschadigd of tenietgedaan. De meeste lokale collega’s hebben het niet breed, bij hen komen de gevolgen van Irma extra hard binnen. Sommige verhalen zijn bijzonder schrijnend. Omdat Sint Maarten in het orkaangebied ligt, is orkaanschade eigenlijk niet te verzekeren. Die zal door het merendeel van de bevolking, dus ook door onze collega’s, zelf moeten worden gedragen. Als oudcollega’s willen wij daar wat aan doen. Immers, wij zijn allen OM’ers en in deze moeilijke tijden willen wij onze collega’s overzee steunen en bijstaan.”
De drie hebben een fonds opgericht om geld in te zamelen met als doel de materiële noden van onze OM-collega’s te lenigen. “Daarbij zal de focus primair gericht zijn op de locals. Maar ook de uitgezonden collega’s, die ongetwijfeld steun en opvang krijgen van de betrokken OM-organisaties, zullen we niet vergeten. Als de middelen toereikend zijn zouden we ook graag bijzonder schrijnend persoonlijk leed bij medewerkers van de OM-ketenpartners willen verlichten. Hierbij roepen wij iedereen die bij het OM werkt, van hoog tot laag, op om geld over te maken op: Rekeningnummer NL 68 BUNQ 2291 4512 78, t.n.v. OM’ers voor OM SXM. Met 5000 OM’ers maken wij voor de OM’ers overzee het verschil!”
“Inmiddels is er e 8.700,- opgehaald,” meldt Hans Mos op 21 september. “Dat is al een mooi bedrag, zo’n tweehonderd mensen hebben gedoneerd!”
Wederopbouw
Het initiatief, dat wordt verwelkomd door Roger Bos, wordt gesteund door het College van PG’s. “We ondersteunen de actie van harte”, zegt procureur-generaal Gerrit van der Burg. “Met afgrijzen hebben we vanuit Nederland gezien hoezeer Irma op Sint Maarten leidde tot verwoesting. De vernielde huizen, auto’s en bezittingen en daarna: het verdriet, de angst en de wanhoop van mensen – het is nauwelijks te bevatten. Des te meer zijn we onder de indruk van de kracht die op deze plek van het Koninkrijk nu ook loskomt. De mensen van Sint Maarten, de OM’ers daar, weten op te krabbelen. In alle ellende proberen ze er het beste van te maken en werken ze aan een begin van wederopbouw. We zien dat ze met man en macht, en met hulp van anderen, ook werken aan reparatie van rechtshandhaving die na de orkaan zo onder druk stond. Dat geeft behalve onze zorgen om alle OM’ers op Sint Maarten, ook vertrouwen dat het eiland er uiteindelijk weer bovenop komt. Dat vraagt nog veel inspanning. De actie van Manon, Karola en Hans past daar prachtig in. Wij staan erachter: OM’ers voor OM Sint Maarten!”