Kort nieuws

Dit artikel hoort bij: Opportuun Nummer 2

KortOM

Jaarbericht OM 2022

Ruim 300.000 strafzaken (misdrijven en overtredingen) nam het OM vorig jaar in behandeling, waaronder 179.600 nieuwe misdrijfzaken. Dat is een toename van 6 procent, zo leert het Jaarbericht OM 2022, dat half mei werd gepubliceerd. Ook het aantal afgehandelde misdrijfzaken nam licht toe, doordat het OM zelf meer zaken afdeed. Zo werden 36.800 zaken afgedaan met een strafbeschikking, ten opzichte van 32.000 zaken het jaar ervoor.

Georganiseerde misdaad

De dreiging vanuit criminele machtsstructuren was in 2022 groot. Die beperkte zich niet alleen tot professionals in de strafrechtketen en journalisten; ook bestuurders en politieke ambtsdragers werden ermee geconfronteerd. Het OM doet er samen met anderen alles aan om de dreiging van de georganiseerde misdaad weg te nemen en de drugscriminaliteit te reduceren en beheersbaar te houden.

Cybercrime

Ook het bestrijden van cybercriminaliteit was in 2022 een belangrijk thema voor het OM. Hoewel online criminaliteit – met name de online fraude – de laatste twee jaar iets daalt, is over de afgelopen vijf jaar een sterke stijging zichtbaar, die naar verwachting zal doorzetten gezien de algehele digitalisering. Vaak zitten criminele samenwerkingsverbanden achter het plegen van deze typen criminaliteit. Ook is zichtbaar dat cybercriminaliteit zich vermengt met traditionele criminaliteit: zo worden bij cybercriminelen regelmatig wapens gevonden. En criminele en statelijke actoren weten elkaar ook te vinden. Het OM blijft de komende jaren daarom flink investeren in de aanpak van online criminaliteit.

Minderjarigen en jongvolwassenen

In 2022 nam het aantal misdrijfzaken met minderjarige verdachten af met 7 procent. Dat past in de bredere trend van dalende jeugdcriminaliteit in de afgelopen decennia. In tegenstelling tot de afgelopen jaren is er ook een afname te zien van jeugdigen en jongvolwassenen die verdacht worden van ernstige geweldsdelicten zoals gewapende overvallen, steekpartijen, doodslag en moord. Zo nam het aantal strafzaken met een minderjarige verdachte van (poging tot) doodslag af van 198 naar 159. Het aantal zaken van (poging tot) doodslag met een jongvolwassen verdachte tussen de 18 en 21 jaar daalde van 266 naar 203. Voor beide leeftijdsgroepen is dat nog wel ruim 20 procent hoger dan in 2019.

Klachten

Niet alles wat het OM doet gaat goed, en daar probeert het OM lessen uit te trekken. Een van de graadmeters hiervoor is het aantal klachten dat binnenkomt. Het zijn zaken waarvan geleerd kan worden. Om deze reden wordt ernaar gestreefd om klachten, waar mogelijk, informeel af te doen. Gesprekken met klagers kunnen relevante informatie opleveren voor de ontwikkeling en verdere professionalisering van de klachtbehandeling. Van groter belang is dat een gesprek de relatie met een klager kan herstellen en informatie kan opleveren over hoe klachten kunnen worden voorkomen. In 2022 kwamen 441 klachten binnen. In 2021 waren dat er 667. Dat is een afname van ruim 30 procent.

Download hier het Jaarbericht OM 2022

Benoemingen binnen het College

Per 1 juni 2023 wordt Rinus Otte benoemd tot nieuwe voorzitter van het College van procureurs-generaal. Hij neemt daarmee het voorzitterschap over van Gerrit van der Burg, die na de maximale wettelijke periode van zes jaar per 1 juni stopt als voorzitter. Daarnaast wordt Sue Preenen, momenteel nog werkzaam als hoofdofficier van parket Noord-Holland, per 1 juli benoemd tot nieuwe procureur-generaal.

Rinus Otte
Sue Preenen

Otte is sinds maart 2016 lid van het College van procureursgeneraal. Voorheen was hij onder meer werkzaam als rechter. Van der Burg is blij met zijn opvolger: “Het is goed dat Rinus de komende jaren met zijn grote ervaring het voorzitterschap bekleedt binnen een in korte tijd vernieuwd College. Voor het OM zijn er de komende periode uitdagingen op belangrijke thema’s, zoals bijvoorbeeld de wijziging van het stelsel bewaken en beveiligen, de voorbereiding op het nieuwe wetboek van strafvordering en de razendsnelle ontwikkelingen binnen de criminaliteit.”

Met de benoeming van Sue Prenen tot procureur-generaal zal het College per 1 juli aanstaande weer compleet zijn. Preenen begon haar carrière bij het OM in 2006 bij parket Amsterdam, eerst als officier van justitie en later in diverse leidinggevende functies. In 2018 stapte ze over naar het arrondissementsparket Noord- Holland, waar ze tot plaatsvervangend hoofdofficier van justitie werd benoemd. Sinds maart 2021 is ze hoofdofficier van justitie van datzelfde parket.

“Blij en trots ben ik dat ervoor is gekozen mij voor te dragen als lid van het College van PG’s, aldus Preenen. “Ik zie zeer uit naar een mooie samenwerking met de andere leden van het College, om met elkaar en in verbinding met de OM-onderdelen de koers van het OM verder uit te zetten.”

Ook Van der Burg is blij met haar komst naar Den Haag: “Met haar benoeming vindt een waardevolle verdere vernieuwing van het College plaats. Met haar verbindende eigenschappen, authenticiteit en vakmanschap is zij van grote toegevoegde waarde voor het OM en het College.”

Afgepakt crimineel vermogen gaat naar leerwerkplek in Schiedam

In de Schiedamse wijk de Gorzen wordt een leerwerkplek voor jongeren ingericht met behulp van afgepakt crimineel vermogen. Dit is het eerste project uit de afspraak van het kabinet in het coalitieakkoord om van criminelen afgepakt geld vaker terug te investeren in wijken waar die criminelen actief waren.

Dankzij samenwerking tussen het Openbaar Ministerie en het Rijksvastgoedbedrijf met de ministeries van Justitie en Veiligheid, Financiën en Sociale Zaken en Werkgelegenheid gaat deze keer de opbrengst van een aantal in beslag genomen panden niet naar de staatskas, maar wordt de opbrengst geïnvesteerd in de leefbaarheid van de buurt.

Er wordt gewerkt aan meer projecten waarbij afgepakt vermogen van criminelen wordt ingezet voor een publieke bestemming. Bij voorkeur in wijken die te lijden hebben of hadden onder criminaliteit. Zo wordt geïnvesteerd in het bieden van sociaal-economische kansen op lokaal niveau, waarmee ook de ondermijnende criminaliteit wordt tegengegaan. Hierbij kan het gaan om vastgoed, zoals in Schiedam, maar ook om in beslag genomen goederen zoals auto’s, boten, dure kleding, sieraden en dergelijke.

Minister Yesilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid: “De schade die criminelen aan onze samenleving toebrengen is groot. Geweld, intimidatie en schietpartijen en explosies op straat zorgen ervoor dat bewoners zich niet altijd meer veilig voelen in hun eigen buurt. Daarom investeren we fors in de bestrijding van georganiseerde misdaad. Het is extra mooi als we dat afgepakte geld van criminelen en alles waarmee ze willen pronken, kunnen teruggeven aan de samenleving.”