Babbeltrucs

‘Ouderen steeds vaker slachtoffer van oplichters.’ Het is een bericht dat we de laatste tijd menigmaal in het nieuws voorbij zien komen. Oplichters doen zich voor als agent, medewerker van de bank of postbode van PostNL. Hun werkwijze is bijna altijd hetzelfde. Zij zoeken telefonisch contact met senioren of bellen thuis bij hen aan. Er worden vragen gesteld over waardevolle spullen, geld en bankpassen. De oplichters zeggen dat ze van de politie of de bank zijn en vertellen hun slachtoffers dat er bij hen al dan niet digitaal wordt ingebroken of dat zij vermoeden dat hij of zij beroofd zal gaan worden. Daarbij wordt meteen veel druk uitgeoefend, zodat er spanning wordt opgebouwd bij het slachtoffer. De oplichters veinzen het slachtoffer de helpende hand te willen bieden door hun geld of waardevolle spullen in veiligheid te brengen. Met hun babbeltrucs maken deze oplichters vooral ouderen geld, sieraden, mobiele telefoons of laptops afhandig. Zij worden bewust gekozen omdat de ouderen van vandaag nog van een generatie zijn die goed van vertrouwen is. Gelukkig trapt het grootste deel van deze mensen niet in deze sluwe babbeltrucs. Toch blijkt deze werkwijze nog een lucratief verdienmodel voor oplichters.

Steeds meer oudere slachtoffers

Oplichting is een vorm van bedrog waarbij de verdachte een ander geld of waardevolle goederen afneemt. In het Wetboek van Strafrecht is dit als een misdrijf gemarkeerd. Voor oplichting kan een gevangenisstraf worden opgelegd van maximaal 4 jaar. Maar als er sprake is van verzwarende omstandigheden, kan de gevangenisstraf oplopen tot 6 jaar. Hiervan kan sprake zijn als het plegen van oplichting in gezamenlijkheid met anderen wordt uitgevoerd of wanneer er grote financiële schade wordt veroorzaakt. Daarbij kunnen enkele oplichters veel slachtoffers maken.

Jaarlijks stromen er zo’n 2.500 tot 3.000 verdachten bij het OM ter vervolging in voor oplichting. Hoewel het aantal zaken door de jaren heen redelijk stabiel blijft, neemt het aantal oudere slachtoffers in deze zaken fors toe. Van de slachtoffers die bij het OM in deze zaken bekend zijn, is het aantal senioren van 68 jaar of ouder in de afgelopen 5 jaar meer dan verdriedubbeld. Vooral oudere vrouwen worden steeds vaker slachtoffer. In de afgelopen 5 jaren is dit aantal meer dan verviervoudigd. Het aantal slachtoffers onder jongeren of mensen van middelbare leeftijd is veel minder hard gestegen.

Vele miljoenen per jaar

Door de jaren heen varieert de te verhalen schade van gemiddeld zo’n € 4.000,- tot bijna € 7.000,- per geregistreerd slachtoffer in een zaak. Omdat het om veel slachtoffers kan gaan, loopt het totale bedrag aan geleden schade in de vele miljoenen euro’s per jaar.

Zodra er wettig en overtuigend bewijs in de zaak aanwezig is, besluit het OM een oplichtingszaak soms zelf af te doen met een OM-strafbeschikking. Hierbij kunnen forse geldboetes worden opgelegd, al dan niet in combinatie met een taakstraf tot 180 uur. Veelal wordt ook een vergoeding van de geleden schade opgelegd.

Maar, in vier van de vijf gevallen besluit het OM de zaak voor de rechter te dagvaarden. In 85 tot 90 procent van deze zaken volgt een straf of maatregel. Veelal in de vorm van een gevangenisstraf, oplopend van enkele weken tot maanden dan wel jaren, al dan niet tezamen met een taakstraf. Soms volgt een geldboete en vaak worden er schademaatregelen opgelegd. Overigens heeft het College van procureurs-generaal onlangs in een stuk op de OM-site aangegeven graag te zien dat de OM-strafbeschikking bij veelvoorkomende vermogensdelicten vaker wordt ingezet.

Oplichters zorgen voor veel leed en een onveilig gevoel bij de slachtoffers die ze maken. Het is belangrijk om ook onze ouderen weerbaar te maken tegen deze babbeltrucs. Herken de oplichter dus. Ze staan op onverwachte momenten voor de deur of komen aan de telefoon. Ze zijn vaak vriendelijk, hebben mooie praatjes en doen hun slachtoffers geloven dat zij het goed met hen voorhebben. Trap er niet in! Beëindig het gesprek en meld het bij de politie. Ook als er niets is buitgemaakt.