Herten

De geopolitieke situatie is zorgelijk, de lucht zindert van oorlogsdreiging. Burgers moeten voorbereid zijn, niet alleen mentaal, maar ook met noodpakketten. Defensie moet voorbereid zijn, Defensie moet oefenen. Maar niet boven zijn weide met herten, vindt Gijsbert uit Uddel.

Gijsbert is een grote man, met grote woorden en grote gebaren. En met een groot hart voor dieren. Vroeger hield hij eekhoorntjes, maar die hobby werd bedreigd door de Flora- en Faunawet. Na de aankoop van een boerderij in Uddel stapt hij over op herten. Een stevig hekwerk moet voorkomen dat de herten het achtergelegen bos verkiezen boven de weide van Gijsbert. Maar het idyllische hertenkampje wordt bedreigd vanuit de lucht, want de boerderij van Gijsbert ligt al sinds jaar en dag in een gebied waar Defensie tijdens oefeningen laag mag overvliegen met gevechtshelikopters. Dat jaagt de herten tegen de hekken. Gijsbert trekt aan de bel bij het meldpunt Geluidshinder van de Koninklijke Luchtmacht. Hij klaagt, belt en mailt, maar vindt geen gehoor. Tijdens nachtelijke oefeningen verjaagt hij de vliegers door de helikopter met een zaklamp te beschijnen. Op een dag pakt hij zijn luchtbuks en richt die op een laagvliegende Apache. Hij wilde Defensie alleen maar naar zijn woning lokken. Dat is gelukt, maar niet helemaal zoals Gijsbert het voor ogen had. Bij een inval wordt Gijsbert afgevoerd en wordt zijn wapenarsenaal in beslag genomen.

Of hij daadwerkelijk geschoten heeft, zal altijd ongewis blijven. Voor de officier van justitie staat wél vast dat Gijsbert zich schuldig heeft gemaakt aan bedreiging van de vliegers én Defensie wilde dwingen te stoppen met oefenen boven de hertenweide. Daarvoor moet hij voor de meervoudige kamer van de rechtbank verschijnen.

Gijsbert geeft wel toe dat hij om zijn herten te beschermen wat onconventioneel te werk is gegaan. Hij heeft inderdaad gedreigd ‘dat er doden gingen vallen’, maar daarmee doelde hij op een hert natuurlijk, niet op de vliegers. Dat dode hert zou hij achter zijn auto binden en voor de poort van de kazerne dumpen.

Gijsbert wil zijn herten niet offeren op de slachtbank van Defensie. Dan gaat de rechtszaak plotseling over de vraag wie zich hier nu eigenlijk schuldig maakt aan dierenmishandeling. Defensie, betoogt Gijsbert, want honderdduizenden dieren in Nederland worden geterroriseerd door laagvliegende gevechtshelikopters. Als hij veroordeeld wordt, volgt er een aangifte van dierenmishandeling. Maar Gijsbert wist dat hij een boerderij kocht in laagvlieggebied, betoogt de rechter. En een hertenkenner heeft Gijsbert gewaarschuwd dat het schrikdieren zijn, die tegen de hekken vliegen.

Gijsbert is nu eens fel en pathetisch, dan weer schuldbewust. Of hij beseft wat het voor de vliegers betekent om in eigen land beschoten te worden, terwijl ze zich inzetten voor de veiligheid van alle burgers, vraagt de officier van justitie. Die vliegers moeten tegen een stootje kunnen, vindt Gijsbert. Hij hoopt dat Trump zijn belofte nakomt en snel vrede brengt in Oekraïne, ‘Want als we met deze mensen de oorlog moeten winnen…’

De rechtbank wil ook meer weten over de impact op de vliegers. Daarom moeten de audiofragmenten van de gesprekken in de cockpit aan het dossier worden toegevoegd. Nadat de officier een werkstraf van 120 uur, waarvan de helft voorwaardelijk, heeft geëist, en de twee advocaten tientallen pagina’s pleidooi hebben voorgedragen, houdt de rechtbank de zaak aan.

Wordt vervolgd, hopelijk nog in vredestijd.