KortOM

Dit artikel hoort bij: Opportuun Nummer 4

Korte berichten

Wetsvoorstel: meer bevoegdheden burgemeesters en politie

Als het aan het kabinet ligt krijgen burgemeesters en politie meer bevoegdheden om (dreigende) ernstige verstoringen van de openbare orde te voorkomen. Het nieuwe Wetsvoorstel gegevensvergaring moet vooral bijdragen aan het verbeteren van de informatiepositie.

Minister David van Weel van Justitie en Veiligheid: “Politiemensen hebben regelmatig te maken met ernstige verstoringen van de openbare orde. Deze verstoringen hebben steeds vaker hun wortels in het online domein of worden van daaruit aangejaagd of versterkt.”

Om de openbare orde effectief te kunnen handhaven, is het volgens de minister van J en V daarom belangrijk dat de politie en de burgemeester meer gegevens uit publiek toegankelijke bronnen kunnen verzamelen dan nu binnen het huidige wettelijke kader mogelijk is. Deze informatie bestaat vaak uit persoonsgegevens of gegevens die onlosmakelijk verknoopt zijn met persoonsgegevens. Er is daarom een wettelijke grondslag nodig om online de noodzakelijke gegevens over een (dreigende) ernstige verstoring van de openbare orde te kunnen verzamelen. Het wetsvoorstel regelt dit door de burgemeester twee extra bevoegdheden te geven, waarmee hij na een machtiging van de rechter-commissaris aan de politie de opdracht kan geven online relevante gegevens over een ernstige verstoring van de openbare orde te verzamelen. Het gaat om persoonsgegevens uit publiek toegankelijke bronnen, het openbare gedeelte van het internet. Ook wordt het mogelijk om via publiek toegankelijke bronnen mensen online te volgen waarvan het vermoeden is dat zij een belangrijke rol hebben in een ernstige verstoring van de openbare orde.

De extra bevoegdheden moeten de politie beter in staat stellen om bijvoorbeeld te voorkomen of te beletten dat mensen een demonstratie misbruiken om te gaan rellen. Om de persoonlijke levenssfeer en in voorkomende gevallen andere grondrechten te beschermen, zijn er twee belangrijke waarborgen in het wetsvoorstel opgenomen. De onafhankelijke toets door de rechtercommissaris op de inzet van de voorgestelde bevoegdheden en een scherper regime voor de verwerking van de persoonsgegevens.

EHRM: Rusland verantwoordelijk voor neerhalen vlucht MH17

Op 9 juli 2025 heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) geoordeeld dat Rusland verantwoordelijk is voor het neerhalen van vlucht MH17 en de dood van alle inzittenden, onder wie 196 Nederlanders. Ook is Rusland verantwoordelijk voor het extra leed dat het heeft veroorzaakt voor de nabestaanden, door het blijven ontkennen van iedere betrokkenheid en het bemoeilijken van het onderzoek naar het neerhalen van vlucht MH17. De uitspraak is een belangrijke stap naar gerechtigheid.

In 2020 diende Nederland bij het EHRM de statenklacht in, over de verantwoordelijkheid van Rusland voor het neerhalen van vlucht MH17 op 17 juli 2014 boven het oosten van Oekraïne. Alle 298 inzittenden kwamen om, onder wie 196 Nederlanders. Het is de tweede keer in korte tijd dat er op internationaal niveau is vastgesteld dat Rusland het internationaal recht heeft geschonden door het neerhalen van vlucht MH17. Het EHRM stelde Nederland in het gelijk over vier mensenrechtenschendingen door Rusland, vastgelegd in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

Minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp: “De uitspraak is glashelder: Rusland is verantwoordelijk voor het neerhalen van vlucht MH17 en de dood van alle inzittenden, onder wie 196 Nederlanders. Wat we al die tijd al wisten en voelden is nu nogmaals bevestigd. Niets kan het leed en verdriet van de nabestaanden wegnemen, maar ik hoop dat de uitspraak een gevoel van gerechtigheid en erkenning biedt.” De procedure bij het EHRM is tot nu toe gericht geweest op het vaststellen van de mensenrechtenschendingen. Nu de schendingen zijn vastgesteld, kan het EHRM de gevolgen van die schendingen vaststellen en een schadevergoeding bepalen. In deze vervolgprocedure zal Nederland in nauw contact blijven met de nabestaanden over deze eventuele schadevergoeding.