Zwaailicht

Johan is een 19-jarige tractor-chauffeur uit Overijssel. Hij woont nog op de boerderij van zijn ouders en in het weekend gaat hij stappen met zijn vrienden. Met een biertje teveel op, grijpt hij een zwaailicht van een politieauto. Leuk voor op de trekker, zeiden zijn vrienden. Wat zijn vrienden niet weten, is dat de politieauto onder live camerabewaking staat. Drie straten verderop wordt Johan al in zijn kraag gevat, met het zwaailicht nog onder zijn arm. Hij slaapt voor het eerst van zijn leven een nachtje in een politiecel.

De kwestie Johan belandt ’s morgens op het bordje van de  ZSM-officier. Die tilt niet zo zwaar aan deze puberale dronkemans actie. Er is geen schade, dus ‘onder de radar afdoen’,  is het advies. Johan wordt gehoord, betuigt spijt en wil maar al te graag drie politieauto’s wassen om een sepot te verdienen.
Als de auto’s spic en span zijn, mag Johan weer naar de boerderij. Het akkefietje belandt in de OM-annalen als een ‘sepot verhouding benadeelde partij geregeld’. Wat zoveel wil zeggen als; verdachte wordt niet meer vervolgd, omdat de zaak tot ieders tevredenheid is afgedaan.

Mooi werk, vindt ook de politie. Leuk om te delen met de beste vrienden van de politie op Facebook. De agent die in het team bekend staat om zijn leuke woordspelingen, mag op jacht gaan naar een recordaantal ’likes’. Duimpje omhoog voor de zin: ‘na zijn actie ging bij hem het lichtje branden dat hij kon zwaaien naar een gezellig vervolg van zijn stapavond’.

Het Facebookbericht bereikt de burelen van de regionale krant. De verslaggeefster belt  het OM en wil het naadje van de kous weten over deze ludieke afdoening: ‘Moest hij de auto’s alleen aan de buitenkant wassen of ook stofzuigen?’ Zo’n uitgelezen kans om uitleg te geven over het maatwerk bij ZSM krijgt het OM niet vaak.
Toch zit het de verslaggeefster niet helemaal lekker. Is dit nu zo’n beruchte OM-strafbeschikking, waar ZSM om bekend staat en waarvan advocaten zeggen dat je die nooit zomaar moet accepteren? De ‘betekenisvolle interventie’ dreigt langzaam het frame te krijgen van een verwerpelijke OM-beslissing, ontsproten aan het brein van een officier die de rechtsstaat met voeten treedt.
Een mini-college later, over het verschil tussen een strafbeschiking en een sepot, lijkt de verslaggeefster gerustgesteld over de goede bedoelingen van het OM.  Tot een collega haar nog een kritische vraag influistert. Of Johan wel een advocaat heeft kunnen spreken, voordat hij akkoord ging met het voorstel. Dat aanbod heeft Johan gehad, maar Johan wilde gewoon zo snel mogelijk auto’s poetsen en naar huis.

Om tien uur ’s avonds gaat de telefoon opnieuw. De verslaggeefster, nu met een kritische vraag van de eindredactie:  wat betekent dit voor de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) van Johan. Nou zijn die regels best ingewikkeld, maar zelfs met een strafblad kun je een VOG krijgen. De verslaggeefster moet maar eens kijken op de website van Justis, de dienst die over het afgeven van een VOG gaat. Daar staan alle feiten en fabels op een rij. Rest de verslaggeefster nog één vraag: wat nou als Johan een carrièreswitch wil maken en de trekker wil verruilen voor een politieauto (of mountainbike, politiepaard). Ik durf het niet hardop te zeggen. Maar ik denk dat Johan best bij de politie kan gaan werken. Om in een schoon gepoetste auto te rijden, met zwaailicht.