Project X. In 2012 tot Woord van het Jaar gekozen. Volgens Van Dale ‘een feest dat enorm uit de hand loopt omdat er veel gasten komen die via social media zijn uitgenodigd’. Maar komt deze definitie uit de Van Dale ook juridische betekenis toe? De rechtbank in Almelo mag er zich, zes jaar na de gebeurtenissen in Haren, over buigen.
Voor de rechters zit een 29-jarige man uit Enschede. In september 2017 lanceert hij onder een valse naam via Facebook ‘Project X-2’. Om te vieren dat zijn broer na zeven jaar TBS op vrije voeten komt en jarig is bovendien. Het streven is om 50.000 mensen naar een winkelcentrum in Enschede te krijgen. Lokmiddel: drank en goede muziek.
De politie verzoekt Facebook om het bericht te verwijderen, maar prompt verschijnt een nieuw bericht onder een valse naam. De gemeente bereidt een noodbevel voor. De lokale media duiken er bovenop.
Terwijl het fenomeen Project X op sterven na dood was, wordt het op 13 oktober 2017 in Enschede nieuw leven ingeblazen. De gehoopte opkomst van 50.000 ‘feestvierders’ wordt niet gehaald. Maar onder de 150 aanwezigen zijn er toch relschoppers die vuurwerk afsteken, auto’s vernielen, verkeersborden uit de grond rukken en daarmee ruiten ingooien.
De organisator van Project X-2 toont zich in het verdachtenbankje nog steeds verbaasd over het feit dat hij zoveel overheidsdienaren aan het werk heeft gekregen. Als hij niet een dag van tevoren in alle vroegte door zeven agenten van zijn bed was gelicht, was er gewoon een leuk feestje geweest. Vanuit de politiecel lukt het nu eenmaal niet om drank en een DJ nog op tijd op de feestlocatie te krijgen.
Onder de 150 aanwezigen zijn er relschoppers die vuurwerk afsteken, auto’s vernielen, verkeersborden uit de grond rukken en daarmee ruiten ingooien
Over de associatie bij een ‘Project X feest’ worden de magistraten in de rechtszaal en de verdachte het niet eens. De officier van justitie en de rechter hebben er duidelijk een ander beeld bij, dat overeenkomt met de definitie uit de Van Dale. De officier van justitie citeert nog maar eens uit de oproep op Facebook: ‘Mensen, laten we met zijn allen laten zien dat we schijt hebben aan de overheid die onze mooie feestjes wil afpakken in onze jonge jaren. Laten we het nog eens dunnetjes over doen.’ Van goede bedoelingen is geen sprake, aldus de officier. Maar de verdachte kenschetst zichzelf als ‘positief mens’ en had vertrouwen in de zijn gasten: ‘Er zijn altijd mensen die zich wel kunnen gedragen.’
Zelf is de verdachte niet van onbesproken gedrag trouwens. Hij heeft een indrukwekkend crimineel cv opgebouwd en staat ook nog terecht voor opzetheling, bedreiging, dwang en diefstal. En – passend in de Project X- sfeer – voor verduistering van dure DJ-sets. Zijn raadsman ziet desondanks licht aan het einde van de tunnel. Vader van verdachte was ook geen lieverdje, maar besloot op zijn 28e zijn leven te beteren. Daar gaat de zoon een voorbeeld aan nemen. De officier van justitie heeft er weinig fiducie in en eist 24 maanden gevangenisstraf.
De rechtbank is van mening dat de omschrijving in de Van Dale dichter bij de waarheid komt dan de positieve gedachten die de verdachte heeft bij Project X.
Geen goede bedoelingen, maar opruiing en uitlokking van openlijk geweld. De verdachte draait voor de schade op. Van de geëiste 24 maanden gevangenisstraf legt de rechtbank er 15 voorwaardelijk op. De verdachte moet zich dan wel laten behandelen in een kliniek. Het is te hopen dat zijn broer aan het einde van die opname geen feestje organiseert.
