'Mensen kiezen niet zelf voor slachtofferschap’

Krista Blankenstein biedt juridische bijstand. Bij het opstellen van de vordering benadeelde partij. Bij de uitoefening van het spreekrecht. Bij het opstellen van de schriftelijke slachtofferverklaring. En juridische bijstand op de zitting. “Slachtoffers hebben niet zelf voor hun slachtofferschap gekozen, maar komen wel ineens in een voor hen nieuw juridisch proces. Mooi om hen dan te kunnen ondersteunen!”

Meestal spreekt Krista haar cliënten in het kantoor van SHN in Almere. Zij werkt ook regelmatig ‘op ZSM’, samen met ketenpartners als OM en politie. Onlangs belde ze op ZSM een vrouw die door een onbekende man was mishandeld na een uit de hand gelopen verkeersruzie. De vrouw had flink letsel opgelopen. Na de behandeling op ZSM bleek zelfs haar oogkas gebroken.

De verdachte werd gedagvaard. “Toen wij daarop de tenlastelegging opvroegen, bleek daarop ‘eenvoudige mishandeling’ te staan. Het slachtoffer reageerde verontwaardigd, want het letsel was zwaar. Bovendien had de vrouw angsten. Zij durfde niet meer langs de plek waar ze mishandeld was, was bang om buiten te zijn en alleen te zijn. Bij onverwachte gebeurtenissen klopte haar hart in haar keel. Vaak zwakken dergelijke gevoelens na zo’n zes tot acht weken af. Bij haar niet. Toen is ze via haar huisarts  doorverwezen naar psychische hulpverlening.”

“Ik heb het OM gebeld en gevraagd of misschien een zwaarder feit ten laste kon worden gelegd. De beoordelaar was het daar mee eens. Daarop is de verdachte ‘zware mishandeling en subsidiair poging tot zware mishandeling’ ten laste gelegd. Dat gaf meer erkenning aan het slachtoffer. Voor de hoogte van de immateriële schadevergoeding zijn overigens de ernst van het letsel en de gevolgen ervan bepalend, niet de ernst van het feit.”

“Omdat het slachtoffer de confrontatie met de verdachte niet aan wilde, is zij niet naar de zitting gegaan. Dat betekent wel dat zij geen vragen kon beantwoorden die op zitting werden gesteld. Tijdens de zitting is wel haar schriftelijke slachtofferverklaring voorgelezen. De rechtbank heeft haar vordering toegewezen en heeft haar een schadebedrag toegewezen van veertienhonderd euro. Dat is een tegemoetkoming voor opgelopen schade, waarbij je je moet realiseren dat die vrouw nog steeds hier gevolgen van ondervindt en nog een lange weg naar herstel heeft te gaan.”

“In het begin was de vrouw verontwaardigd over de aanvankelijke tenlastelegging en wist ze niet goed wat er van haar werd verwacht. Dat is veranderd. Ze is blij dat de rechtbank heeft gezien wat haar is aangedaan. Het schadebedrag is toegekend en stond ook nog eens snel op haar rekening.”

Op ZSM zijn de lijnen tussen OM, Slachtofferhulp en anderen kort. Daardoor kan Krista tussendoor makkelijk vragen stellen over lopende zaken. Omgekeerd ervaart het OM dat net zo, denkt zij. “Een officier trekt bij ons aan de bel, als een slachtoffer heeft aangegeven een verzoek tot schadevergoeding te willen indienen, maar de daadwerkelijke vordering nog niet binnen is.”

Krista werkt veel samen met het OM-slachtofferloket. Dat loket verstrekt alle informatie over een zaak. Over het algemeen is het goed samenwerken met het OM, zegt Krista. “Ontevreden zijn slachtoffers vooral als het OM een zaak seponeert en dat beknopt uitlegt. Het gebeurt ook dat slachtoffers te veel verwachten. Een officier kan niet zomaar een contact- of gebiedsverbod eisen. Wat dat betreft is werken op ZSM goed voor een bredere blik. Daarmee kan ik het een slachtoffer beter uitleggen als de kans dat een gedragsaanwijzing wordt opgelegd, niet zo groot is.”