Het gaat om maatwerk

Heleen Nouse, Leger des Heils

Heleen Nouse is reclasseringswerker diagnose en advies bij het Leger des Heils in Arnhem. Ze houdt zich bezig met adolescentenstrafrecht en werkt daarbij nauw samen met het Openbaar Ministerie.

Het Leger des Heils staat vooral bekend als christelijke organisatie voor daklozenopvang, maar het is ook een van de drie reclasseringsorganisaties van Nederland. Het Leger des Heils Jeugdbescherming & Reclassering is gespecialiseerd in complexe verdachten en veroordeelden. Is een verdachte dak- of thuisloos en heeft deze meervoudige problematiek, dan wordt een zaak meestal toebedeeld aan het Leger des Heils. “Onze doelgroep heeft maatwerk nodig,” zegt Heleen Nouse, reclasseringswerker in Arnhem. “Als iemand geen dak boven zijn hoofd heeft en psychiatrische problemen of een verslaving heeft, kun je geen brief sturen en ervan uitgaan dat die gelezen wordt. Het Leger des Heils zet een stap verder, we zoeken soms mensen op straat of in een park op om hulp te bieden. Wij vinden dat iedereen nog een kans verdient, we laten mensen niet zomaar gaan.”

Een verdachte die volwassen is maar niet ouder dan 22 jaar, kan in sommige gevallen binnen het jeugdstrafrecht berecht worden. De reclassering adviseert de rechtbank over toepassing van het adolescentenstrafrecht. Die afweging wordt in Arnhem vaak gemaakt in het overleg met het team ASR, waarin de jeugdreclassering, de volwassenreclassering en de Raad voor de Kinderbescherming intensief met elkaar samenwerken. Nouse: “Jongvolwassenen zijn vaak nog pedagogisch beïnvloedbaar, bij hen is de kans op gedragsverandering relatief groot. Het is van belang om te weten of een jongvolwassene achterloopt in zijn ontwikkeling. Wanneer dat het geval is, zijn interventies vanuit het jeugdstrafrecht, gericht op pedagogische beïnvloeding, vaak effectiever om de kans op nieuw delictgedrag tegen te gaan.” Er wordt soms gedacht dat het jeugdstrafrecht minder zwaar is, maar jezelf ontwikkelen is hard werken. Het traject is voor jongeren vaak veel intensiever dan voor volwassenen.”

“Mijn collega’s en ik werken veelal samen met goede officieren, benaderbaar en deskundig. Maar soms is er minder jeugdexpertise aan de kant van het OM en moeten we wel eens strijden voor waar we in geloven. Het kan waardevol zijn als het OM officieren met jeugd-expertise betrekt bij zaken waarin wij jeugdstrafrecht adviseren.”

Toch is het helemaal niet zo dat het OM en het Leger des Heils lijnrecht tegenover elkaar staan. “Ik denk dat we allemaal hetzelfde doel hebben: recidive voorkomen. De reclassering kijkt welke afdoening passend is voor dat doel. Naast straf en vergelding kan dat betekenen dat wij hulp, zorg, training of behandeling adviseren.” Nouse heeft het beste voor met de jonge verdachten waar ze mee werkt, maar ze is zeker niet blind voor de rol van vergelding in het strafrecht. “Ik heb nu een zaak van een jongen die verdacht wordt van een liquidatie. Hij is licht verstandelijk beperkt en enorm beïnvloedbaar. Hij is in moeilijke omstandigheden opgegroeid. Maar jeugdstrafrecht adviseren terwijl er een dode is gevallen… Het blijft een moeilijk vraagstuk: helpt het om deze jongen 15 jaar vast te zetten tussen zware criminelen? Of geven we hem nog een kans, kan hij iets leren, zich ontwikkelen? In een dergelijk geval kan na onderzoek duidelijk worden dat het volwassenenstrafrecht passend is. Het OM heeft heus wel oog voor de verdachte, maar wil ook vergelding voor nabestaanden en de hele maatschappij.”