Tekst Pieter Vermaas
Foto Loes van der Meer
Erna Suman is juridisch behandelaar bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Ze beoordeelt of slachtoffers van geweldsmisdrijven of hun nabestaanden in aanmerking komen voor een eenmalige tegemoetkoming.
“Houd je een gekneusde teen over aan een mishandeling? Echt heel vervelend, maar het kan niet tot een uitkering van ons leiden.” Erna Suman beoordeelt aanvragen van slachtoffers van geweldsmisdrijven. Het moet om geweld met ernstig letsel als gevolg gaan.
Op 70 procent van de aanvragen beslist het fonds positief. Daarbij volgen beoordelaars letsellijsten en beleid, maar Sumans werkt omvat meer dan protocollen volgen. “Eerst ga ik alles lezen over wat er gebeurd is. Ik overleg met politie en OM en lees vonnissen. Zo nodig overleg ik met onze medisch specialist over het letsel. En ik kijk of het misdrijf ‘aannemelijk’ is; dat is een lichtere toets dan het ‘wettelijk en overtuigend bewijs’ uit het strafrecht. Zo bieden we een ‘vangnet’: ook zonder vonnis kan een aanvraag tot een uitkering leiden.”
Belangrijk is het ‘eigen aandeel’ in het geweld. “Is iemand slachtoffer van zinloos geweld? Of werd hij mishandeld nadat hij dronken de hele avond anderen provoceerde? Is iemand slachtoffer van stalking, waarbij lange tijd stelselmatig inbreuk wordt gemaakt op de persoonlijke levenssfeer? Of is sprake van twee exen die over en weer elkaar dwarszitten en heeft het OM een aangifte daarom geseponeerd? Vanwege dat wisselende ‘eigen aandeel’ kunnen we een uitkering verkorten tot 25, 50 of 75 procent van het bedrag, of de aanvraag volledig afwijzen. Onze uitkering is immers een uiting van maatschappelijke solidariteit.”
Erna’s beslissing staat los van de strafzaak. Maar ze weegt wel mee of een verdachte al is veroordeeld tot betaling van een schadevergoeding. “Een slachtoffer kan niet twee keer een vergoeding krijgen voor hetzelfde.”
De juridisch behandelaar spreekt de aanvragers over hun aanvraag. “Ik ben vrij besluitvaardig maar een dossier moet wel compleet zijn. We nemen telefonisch contact op met het slachtoffer en luisteren goed naar zijn verhaal. Dat heeft een positief effect: veel slachtoffers vinden het belangrijk om gehoord te worden. Dat geeft hen erkenning en kracht. Tegelijkertijd kan ik in zo’n gesprek soms de verwachtingen wat temperen, bijvoorbeeld bij minder ernstig letsel of als het moeilijk is om het misdrijf aannemelijk te maken.”
Erna Suman is blij met de komst van ‘mijnslachtofferzaak’, een portal voor slachtoffers waarin strafrechtketenpartners participeren. “Wie slachtoffer wordt, weet soms niet wat hem overkomt. Alles lijkt één groot, onduidelijk dossier, en dan verwar je het Schadefonds snel met Slachtofferhulp. In het portal zien slachtoffers in één opslag wat er met hun zaak is gebeurd; met wie er contact is geweest; wie welke informatie heeft toegevoegd of juist nog info van de ander nodig heeft.”
Het Schadefonds Geweldsmisdrijven wil zo veel mogelijk slachtoffers bereiken, zegt Erna. Als ze OM’ers een oproep mag doen? “Wijs geweldsslachtoffers altijd op de mogelijkheid om een aanvraag bij ons in te dienen, vooral ook waar het strafproces geen mogelijkheid biedt. En als je meer over ons wilt weten, zoek contact met ons!”