Tekst Morena Lam
Foto Loes van der Meer
Over digispeurhonden: een toekomstige politiediscipline
Om mee te gaan met de digitalisering van criminaliteit, is de politie bezig met de ontwikkeling van een nieuwe opsporingsmethode: de digispeurhond. Deze collega van de welbekende drugshond kan verborgen, digitale gegevensdragers opsporen. Opportuun sprak met projectleider Stephan van de Landelijke Eenheid van de politie over wat deze speciaal getrainde viervoeter precies doet en waarom dit vandaag de dag zo belangrijk is voor de opsporing van criminelen.
Een digispeurhond, of kortweg digihond, spoort met behulp van zijn reukvermogen gegevensdragers zoals SD-kaartjes of USB-sticks op. Dat is nog niet zo eenvoudig, legt Stephan, die niet bij achternaam genoemd wil worden, uit. “Een hond moet het onderscheid kunnen maken tussen een USB-stick en bijvoorbeeld een aansteker met USB-aansluiting. Het dier moet dus in staat zijn om combinaties van verschillende geurcomponenten te herkennen.” Daarnaast staat de ontwikkeling van de technologie natuurlijk ook niet stil. Er komen steeds weer nieuwe, snellere en kleinere gegevensdragers bij. “Dat is anders met drugshonden, want cocaïne blijft cocaïne, al verstrijkt er honderd jaar. Wij moeten ons dus blijven verdiepen in de ontwikkeling van de technologie.”
Als de digihond een gegevensdrager gevonden heeft, is het de bedoeling dat hij deze met zijn neus aanwijst. Hij is dus niet getraind om dan te gaan blaffen. Dat geldt eigenlijk voor alle politiehonden, alleen reddingshonden moeten blaffen om hun positie aan te geven als ze na een ramp een levende persoon hebben gevonden.
Het onderzoek naar de mogelijkheden van een digihond begon eind 2018. “We kregen de vraag vanuit het Team Bestrijding Kinderporno en Kindersekstoerisme: is het mogelijk om honden zo te trainen dat ze digitale gegevensdragers kunnen opsporen? Veel vormen van criminaliteit gaan tegenwoordig digitaal, dus het gaat hier niet alleen om cybercrime, maar bijvoorbeeld ook om witwassen of kinderporno. In 2019 en 2020 hebben we dit onderzocht. Hier waren meerdere partijen bij betrokken, niet alleen de Afdeling Speur- en Specialistische Dieren van de Dienst Specialistische Operaties, maar ook de recherche en ja, ook het OM. Het project zit nu nog in een pilotfase. We doen nog steeds onderzoek en hebben al wat honden getraind die worden ingezet, maar de digihond zal als volwaardige discipline moeten worden geborgd .”
Op de vraag of alle honden dit werk zouden kunnen doen, antwoordt Stephan: “Alle honden beschikken over een waanzinnig reukvermogen. Toch zijn niet alle honden geschikt voor het werk. Het is net als met mensen, we hebben allemaal handen, maar niet iedereen kan met zijn handen werken. We maken vooral gebruik van de echte werkrassen, zoals labradors of herdershonden. Maar het gaat natuurlijk niet alleen om het ras, ook opvoeding en karakter spelen een rol. We zijn altijd op zoek naar de individuele topsporters onder de honden, die een topprestatie kunnen en willen neerzetten.”
De digihond wordt ook in het buitenland ingezet. In onder andere Engeland, de VS, delen van Duitsland, Zwitserland en Australië is het dier werkzaam. Ook in die landen wordt nog onderzocht hoe de digihonden het best te trainen en in te zetten zijn, maar dat ze in de toekomst een grote rol gaan spelen bij de politie, is vrijwel zeker. Wat dat aangaat, wijzen alle neuzen dezelfde kant op.
